SAP FI Çek ve Senet İşlemleri ve Çek Senet Modül Uyarlamaları

Bu konumuzda çek ve senet işlemlerinin SAP R/3 programında uyarlamalarını ve işlem detaylarını bulabileceksiniz.

Öncelikle çek ve senet ne anlama geliyor bunları açıklayayım.

Çek : Bir bankaya hitaben yazılmış, ödeme emri niteliğindeki kıymetli evraktır.
Senet : Bir kişinin ödemekle yükümlü olduğu borcunu göstermek amacı ile en az iki kişi arasında düzenlenen kıymetli evraktır.

ÇEK / SENET MODÜLÜ UYARLAMALARI
Çek işlemleri para birimleri bazında ayrı ayrı portföylerde takip edilmesi için TRY,USD ve EUR olmak üzere ayrı portföyler tanımlanır.

İşlem Kodu : SPRO
Menü Yolu : Mali Muhasebe(yeni) –>Banka Muhasebesi –>Ticari İşlemler–>Senet İşlemleri–>Alacak Senetleri–>Alacak Senedin Kaydı–>Senet Portföyü Tanımla

Açılan ekranda çek ve senetlerin portföy hesaplarını görebilirsiniz.

Portföy : Bu alana çek alımlarında çekin alındığı takip işlemleri için en fazla 10 karekterli kod veya açıklama ile bir portföy tanımlanır. İş süreçlerine göre birden fazla çek portföy tanımlanabilir.

Ad : Bu alana portföy tanımı girilir.

Alck.snt : Portföye alınan çeklerin kaydedileceği ve hesap ana verisi müşteri mutabakat özellikli olarak açılmalıdır.

Senet Türü : Çek/senet belirlenir.

Hesap1 : Çek, bankaya ibrazda kullanılan çek ara hesabıdır. Hesabın ana verisi açık kalem, münferit ve otomatik seçili özellikli olarak açılmalıdır.

Hesap2 : Çek, satıcıya ibrazda kullanılan çek ara hesabı hesap ana verisi açık kalem ve münferit özellikli olarak açılmalıdır.

ÇEK SENET İŞLEMLERİ İÇİN NUMARA ARALIĞI

Alınan çek ve senet işlemleri için, muhasebe kaydı sırasında belirtilen belge türünden numara aralığı almaktadır. Ancak alınan çeklerin banka ibraz, satıcı ibraz gibi diğer tüm muhasebe hareket işlemleri için oluşan belgelerin başlık verisinde bulunan referans alanına, otomatik oluşan numara aralığına göre sistem içi belge takibi yapılmaktadır. Bu işlemler için aşağıdaki belge numara aralıkları tanımlanması gerekmektedir.

Çek numara aralığı tanımlamak için aşağıdaki menü yolu izlenir.
SPRO/Mali Muhasebe(yeni)/Banka Muhasebesi/Ticari İşlemler/Senet İşlemleri/Alacak Senetleri/Alacak Senedin Kaydı/Senet İlişik Listeleri/Numara Alanları Tanımla

veya FTR01 transaction kodu kullanılabilir.

ÇEK/SENET İŞLEMLERİ İÇİN ÖDK(Özel Defteri Kebir) GÖSTERGELERİNİN TANIMLANMASI

Daha önceki konularımızda ÖDK göstergelerinin nasıl tanımlanacağını anlatmıştık.
SAP sisteminde ÖDK göstergesi tanımlamak için FBKP işlem kodu kullanılır.

Açılan ekranda, sistem üzerinde bulunan ödk göstergeleri bulunmaktadır. Tekrar hatırlatmak gerekir ise, SAP sisteminde ÖDK göstergeleri, mutabakat hesaplarının yeterli olmadı durumlarda bu özel işaret ve göstergeler kullanılarak muhasebe veya finans kayıtlarının doğru hesaplara gitmesi sağlanır.

Sisteminizde yeni bir ÖDK göstergesi tanımlamak istiyor iseniz,

YARAT butonuna basarak yeni kayıt ekranını açabilirsiniz.

Açılan Ekranda;
Hesap Türü : ÖDK Göstergesinin hangi hesap türüne ait olarak çıkmasını istediğinizi.
Özel DK Göstergesi : ÖDK Göstergesinin sembolünü
Tanım : ÖDK Göstergesinin Kısa Tanımını
Tanım : ÖDK Göstergesinin Uzun Tanımını
ilgili alanlara yazabilirsiniz.

Yukarıdaki bilgileri girdikten sonra aşağıdaki ekran görüntüsünde gösterildiği gibi mutabakat hesabına karşılık ödk göstergesi seçilmesi durumunda gideceği hesap belirtilir.

Yukarıdaki ekran görüntüsüne göre,
Müşteri bazında atılan bir muhasebe kaydında, müşterinin mutabakat hesabı 12000000001 ise ve o kayıtta 1 nolu ÖDK göstergesi kullanılıyor ise, sistem kaydı otomatik olarak 12110000001 hesabına atacaktır.
Planlama Düzeyi alanını doldurmanıza gerek yoktur. Bu alan Nakit Akış Projeksiyonunda kullanılmaktadır.

Özellikler butonunu tıklamanız durumunda ÖDK göstergesine ait diğer özellikler görüntülenir.

Normal şartlarda Özel Defteri Kebir İşlem Sınıfı alanında Senet/Senet Talebi alanının işaretlenmesi doğrusu olur iken, diğerleri seçeneğini de kullanmanızda bir mahsur yoktur.
Kayıt Anahtarı alanında borç ve alacak için hangi kayıt anahtarlarında bu ödk göstergesinin kullanılması gerektiğini belirtmiş oluruz.

Bu şekilde hem çek hem de senet için özel defteri kebir göstergelerini tanımlayabilirsiniz.

ÇEK İÇİN ANA BANKA VERİ BAKIMI

Alınan bir çekin bankaya ibraz işleminde, sistemde her banka ve para bazlı bir geçici ara hesap aracılığı ile yapılmaktadır.

Örneğin, bir bankadan alınan TRY,USD ve EURO çek koçanları için ayrı ayrı geçici ara hesap kullanılır. Bu konumuzda çekin bankaya ibraz işleminde kullanılan hesap tayin konfigürasyonu yapılacaktır.

F.92 işlem kodu üzerinden şirket bazlı olarak bankalarınızın senet ve çek hesaplarını tanımlayabilirsiniz.
Burada görünen banka bilgileri fi12 menüsü üzerinden girişini gerçekleştirdiğiniz banka bilgileridir. Bundan dolayı bu menü üzerinden banka girişi sağlanmamaktadır.

Çek hesabı düzenlemesi yapacağınız banka üzerine çift tıklanarak detay sayfasına ulaşılık ve bu alanda Senet Tahsis Hesabı alanına hesap tayini yapılmalıdır. Tayin edilen ana hesap Açık Kalem yönetimi ve Münferit Kalem görüntüsü ile yönetilmelidir.

Hem Çek hem de Senet işlemleri için aynı alandan hesap tayini yapılabilmektedir.

BANKA YARDIMCI HESAPLARININ TANIMLANMASI

OBYK işlem kodu üzerinden bankaya çıkış ana hesapları ile (101) tahsil ara hesaplarıyla ilişkilendirme tanımlamaları yapılabilmektedir.

Yeni girişler butonu vasıtası ile hspl alanına hesap planı kodunuzu, banka hsp alanına ise çek/senet bankaya ibraz işlemlerinde kullanılacak ve F.92 uyarlama işleminde banka ana verisine tayin edilen geçici ara hesap girilir. Kullanım alanında çek bankaa ibraz işlemleri için Tahsilat seçeneği seçilir.
Satıcıya ibrazda ise, forfaiting seçilir. Ödk göstergesi alanına çek tahsil işlemlerinde kullanılan ÖDK göstergesi girilir.

Borçlar için bnk.yrdm.hsp alanında bankaya ibraz edilen çeklerin, banka tahsil işlemlerinde Çek İşlemleri için 1010000099, senet işlemleri için 1210200099 Banka Hsp karşısında çalışan ayrı bir hesap tanımlanır. Bu hesap ana verisinde Açık Kalem Yönetimi, Münferit Kalem Görüntüsü ve yalnızca otm.kaydedilebilir ve yönetilebilir.